Atopowe zapalenie skóry (atopia/AZS) to choroba skóry, która występuje u wielu psów i kotów. Jest to stan zapalny wywołany przez nadwrażliwość na alergeny środowiskowe, takie jak roztocza kurzu domowego, pyłki roślin, pleśnie. Atopia jest uwarunkowana genetycznie. Rasy psów szczególnie predysponowane do atopii to m.in. teriery, golden retrievery, labradory, owczarki niemieckie, mopsy, buldogi francuskie i angielskie. Wśród kotów częściej występuje u brytyjskich krótkowłosych, syjamskich czy orientalnych. W tym artykule przedstawimy objawy, możliwości diagnostyczne i metody leczenia atopii u zwierząt.
Objawy atopii u zwierząt
Głównym objawem atopii u zwierząt jest świąd skóry, który prowadzi do drapania, lizania, gryzienia lub ocierania się o różne przedmioty. Świąd może być lokalny lub obejmować całe ciało zwierzęcia. Najczęściej dotyczy on uszu, łap, pyska, brzucha, pach i pachwin. W wyniku podrażnienia skóry może pojawić się rumień, strupki, nadmierne łuszczenie, suchość skóry, łysienie czy zakażenia bakteryjne lub grzybicze. Atopia może także wpływać na oczy zwierzęcia, powodując zapalenie spojówek, łzawienie lub zaczerwienienie. Niektóre zwierzęta mogą także wykazywać objawy ze strony układu oddechowego (np. kichanie, kaszel) lub rozrodczego (np. zapalenie sromu). Atopia rozwija się zwykle u młodych zwierząt, w wieku od 6 miesięcy do 3 lat. Może mieć charakter sezonowy lub całoroczny, w zależności od rodzaju alergenu i częstości jego występowania w otoczeniu zwierzęcia.
Możliwości diagnostyczne atopii u zwierząt
Diagnoza atopii u zwierząt opiera się na dokładnym wywiadzie z właścicielem, objawach klinicznych, predyspozycji rasowych i sezonowości występowania świądu. Ważne jest także wykluczenie innych przyczyn świądu skóry, takich jak alergia pokarmowa, alergia kontaktowa czy pasożyty skórne.
Aby potwierdzić diagnozę atopii i zidentyfikować alergeny odpowiedzialne za reakcję nadwrażliwości u zwierzęcia można wykonać testy alergologiczne. Najczęściej stosowanymi metodami są testy śródskórne i testy serologiczne. Testy śródskórne polegają na podaniu małych dawek różnych alergenów pod skórę zwierzęcia i jej obserwacji. Testy serologiczne polegają na oznaczeniu poziomu specyficznych przeciwciał IgE we krwi zwierzęcia w stosunku do różnych alergenów.
Metody leczenia atopii u zwierząt
Leczenie atopii u zwierząt ma na celu zmniejszenie świądu i stanu zapalnego skóry oraz zapobieganie nawrotom choroby. Terapia może być farmakologiczna lub niefarmakologiczna. Ta farmakologiczna polega na podawaniu leków przeciwzapalnych, przeciwhistaminowych, immunosupresyjnych lub immunomodulujących (kortykosteroidy, cyklosporyna, oclacitinib czy lokivetmab). Leczenie farmakologiczne wymaga stałej kontroli weterynaryjnej.
Leczenie niefarmakologiczne polega na unikaniu kontaktu ze źródłami alergenów, stosowaniu odpowiedniej diety i pielęgnacji skóry oraz podawaniu specyficznej immunoterapii (odczulanie). Unikanie kontaktu ze źródłami alergenów wymaga identyfikacji i eliminacji alergenów z otoczenia zwierzęcia, np. poprzez częste odkurzanie, pranie pościeli, ograniczenie dostępu do roślin czy stosowanie preparatów przeciwpchelnych. Stosowanie odpowiedniej diety polega na podawaniu pokarmu hipoalergicznego lub eliminacyjnego, który nie zawiera składników uczulających zwierzę. Pielęgnacja skóry polega na stosowaniu szamponów, balsamów, sprayów lub kremów nawilżających i łagodzących skórę oraz zapobiegających zakażeniom. Specyficzna immunoterapia polega na podawaniu zwierzęciu stopniowo zwiększanych dawek alergenów, na które jest uczulone. Ma ona na celu wywołanie tolerancji immunologicznej i zmniejszenie reakcji alergicznej.
Podsumowanie
Atopia u zwierząt to choroba skóry o podłożu alergicznym, która charakteryzuje się świądem i zmianami zapalnymi skóry. Jest to choroba uwarunkowana genetycznie i często występuje u psów ras predysponowanych. Diagnoza atopii opiera się na wywiadzie, badaniach laboratoryjnych i testach alergologicznych. Leczenie atopii wymaga indywidualnego podejścia i obejmuje leczenie farmakologiczne i niefarmakologiczne. Leczenie atopii jest długotrwałe i wymaga współpracy właściciela zwierzęcia z lekarzem weterynarii.
Jeśli podejrzewasz, że Twoje zwierzę cierpi na atopię lub inną chorobę alergiczną, nie zwlekaj z wizytą w naszej przychodni weterynaryjnej Psyjaciele. Im wcześniej rozpoczniesz leczenie, tym większa szansa na poprawę stanu zdrowia i jakości życia Twojego pupila.